Soms denk ik nog even terug aan begin maart. Die allerlaatste week. Ik bezocht een concert, ging uiteten met een groep én bezocht de TEFAF die gesloten werd terwijl wij er waren. In een klap was niets meer normaal, als het dat al was overigens. De wereld stond op zijn kop, Nederland ging dicht en ineens zaten we thuis. Mét de kinderen. Thuiswerken, -leven en -onderwijzen. Ga er maar eens aan staan.
Inmiddels mag en kan er weer wat meer. Het “nieuwe” normaal breekt aan. Iets dat ik steevast het “tijdelijke abnormaal” noem want dat is het. Waarbij ik hoop dat we ook gaan nadenken over een echt nieuw normaal of beter gezegd een nieuw evenwicht. Tijd voor bezinning.
Iedereen denkt er over na en is er mee bezig. Want...
- Hoe geven we die nieuwe werkelijkheid vorm?
- Hoe werken we effectief met elkaar, on- en offline?
- Hoe houden we iedereen betrokken en gemotiveerd? Nu, in september en later?
Vragen die ons bezig houden. En waar we van nature waarschijnlijk op reageren zoals we gedreven zijn. En als je doet wat je deed dan krijg je wat je kreeg. De mens is nl. genegen om iedere situatie, iedere vraag of probleem aan te vliegen vanuit diens eigen drijfveren, diens eigen wereldbeeld en dus ook vanuit de eigen denkbril. Met het risico dat we onze eigen blinde vlek niet zien of in de aanpak onderbelicht laten. In de samenwerking met anderen gebeurt dat ook. Vaak is een dominante stijl in een team of organisatie aanwezig en dus herkenbaar ook in deze absurde situatie.
Bekijk het eens van de andere kant: met alle denkbrillen op!
Intermezzo: Drijfveren & Profile Dynamics
De denkbrillen die ik noem, zijn gebaseerd op de waardentheorie van Graves. Deze Amerikaanse docent psychologie onderscheidde zeven intuïtief herkenbare waardenstelsels die nu de basis vormen voor het gedachtegoed van Profile Dynamics (wereldwijd bekend als Spiral Dynamics). Deze drijfveren, die ieder mens met zich meedraagt, geven goed aan hoe mensen zich bij voorkeur willen en dus zullen gedragen. Hoe ze denken, voelen en doen. Hoe ze communiceren, leiding geven en leiding vragen, wat hen weerstand geeft en juist kost.
Het mooie is dat deze drijfveren meetbaar zijn. Dat kan via de Profile Dynamics-analyse. Dit levert een uniek profiel op voor het individu, het team en de organisatie waarin de drijfveren, voorzien van ieder een eigen kleur, zichtbaar zijn, net als de volgorde en intensiteit ervan. Dit levert weer duidelijke handvatten op voor betere samenwerking en communicatie en het motiveren van mensen.
Drijfveer = Wereldbeeld = Denkbril
Elke drijfveer vertrekt vanuit een wereldbeeld. Hoe kijk je aan tegen de wereld en dus ook je omgeving, je team, je organisatie of de klus waar je voor staat? Je kunt dit ook zien als een denkbril: zo kijk je dus de wereld in. Er zijn er zeven: voor iedere drijfveer een.
Deze zeven denkbrillen kunnen je helpen, ook nu of misschien wel juist nu. Gebruik ze als denkrichting, als ordeningskader en als hulpmiddel bij het beantwoorden van de vragen die er zijn, bij het ontwerpen van een nieuw plan of aanpak voor het tijdelijke abnormaal. En voor het samen vormgeven van het nieuwe normaal.
Zie het als een hulpmiddel, een ordeningskader.
Hebben we aan alles gedacht? Hebben we alles overwogen? Verwerken we alles in ons besluit, in onze aanpak?
De denkbrillen zijn uiteraard ook bruikbaar bij het opzetten van projecten, het doen van brainstorms, het onderzoeken van vragen of problemen, bij intervisie en bij het samenstellen van (project)teams) (Kijk ook eens hier). Gebruik ze gewoon altijd is mijn devies.
Hoe pas ik de denkbrillen dan toe?
Zet alle denkbrillen een voor een op en gebruik onderstaande kernbegrippen en vragen als hulpmiddel voor je gesprek met elkaar. Vul vervolgens met elkaar de aspecten in per kleur zodat alles aan bod komt.
Ben je meer bekend met het model en de profielen dan kun je gaan experimenteren. Bewust iemand een totaal andere bril laten opzetten dan dat deze persoon normaal draagt bijvoorbeeld. Zeker als je weet dat bepaalde drijfveren van nature niet in jullie team aanwezig zijn. Andersom kan het helpen om teamleden te vragen hun bril juist tijdelijk af te zetten. Dit draagt ook bij aan meer wederzijds begrip voor elkaar stijl en drijfveren.
Uiteindelijk gaat het er ook om dat we elkaar kennen, herkennen en erkennen.
Denkbrillen en hulpvragen
Turquoise ziet dat alles in de wereld samenhangt en zoekt naar rust door relativering. Vragen die je kunt stellen vanuit deze bril zijn:
- Hoe draagt dit bij een aan betere samenleving / milieu/ maatschappij?
- Waarom is dit belangrijk?
- Waarom is dit zinvol om te doen?
- Wat hangt nog meer mee samen?
- WAAROM gaan we het doen?
Geel ervaart de wereld als complex en wil deze doorgronden en komt met nieuwe en verrassende ideeën. Geel vraagt:
- Hoe draagt bij aan vernieuwing of verandering?
- Wat wordt er van ons gevraagd (door buiten, de klant, de externe omgeving?)
- Welke onderzoeken, feiten, kengetallen zijn er?
- Beschik ik over alle feiten? Heb ik nog informatie nodig?
- HOE gaan we het doen?
Groen vindt dat wij in deze wereld allemaal gelijk zijn en zoekt sociale verbinding in harmonie en streeft naar consensus. Groen vraagt dus:
- Wat betekent het voor het individu en het team?
- Hoe zorgen we voor draagvlak en bij wie?
- Hoe besluiten we (consensus- meerderheid of hiërarchisch??)
- Hoe communiceren we ?
- Met wie werken we samen?
- WIE gaat wat doen?
Oranje ziet de wereld vol kansen en wil zich bewijzen in competitie en resultaten behalen. Oranje wil die resultaten zien en vraagt:
- Hoe draagt dit bij aan de resultaten van de organisatie (of te team?)
- Wat is haalbaar in het idee?
- Wat is het verdienmodel? Het businessplan?
- Wat doet de concurrentie?
- WANNEER gaan we het doen?
Blauw ziet de wereld als chaotisch en zoekt naar zekerheid binnen een systeem van ordening en structuur. Blauw helpt bij het borgen van de aanpak, de verandering en richt zich op zekerheid dus vraagt:
- Hoe draagt dit bij aan stabiliteit en zekerheid ?
- Wat zijn de risico’s?
- Wat is het probleem precies?
- Past dit binnen de kaders? Procedures?
- Hoe borgen we dit?
- Wie gaat WAT doen en wanneer?
Rood ziet de wereld als een plek waar je moet vechten voor je plek. Rood hecht aan daadkracht en snelheid en zorgt voor besluiten en actie en implementatie. Rood vraagt:
- Hoe draagt dit bij aan mijn (onze) invloedspositie ?
- Wat besluiten we?
- Wie mag besluiten?
- Wat gaan we DOEN
Paars kijkt naar de wereld als onveilig en zoekt veiligheid en geborgenheid. Paars wil graag het volgende weten en bijdragen:
- Wat kunnen we meenemen uit het verleden wat al goed werkte?
- Hoe draagt dit bij aan (onze) gemeenschap?
- Hoe doen we het samen?
- Past dit bij onze kernwaarden?
Gebruik de bovenstaande vragen om je probleem vanuit alle perspectieven te bekijken én er een antwoord op te vinden. De bovenstaande afbeelding laat bovendien het verband zien. Van missie, visie naar plan van aanpak, draagvlak tot resultaten waarbij ook gekeken wordt hoe dit past bij de waarden en identiteit.
Je bent niet een kleur!
Denkbrillen helpen; je bent echter niet een kleur en je hebt zeker niet één kleur
Een model is een model. Het is een hulpmiddel om de werkelijkheid te verklaren. Je bent ook niet een kleur en draagt ook niet maar één denkbril (kijk hier maar eens). Alle zeven de drijfveren zijn aanwezig in je profiel. Wel is het zo dat je vaak handelt vanuit 2 à 3 drijfveren en het soms lastig is om alle denkbrillen te hanteren. Ook in teams is dat zo, meestal is er een preferent gedrag te zien. Het helpt dus om met de brillen alles te bekijken en toe te passen. En dat werkt echt.
Succes!
Wil je meer weten over het model, de drijfveren of hoe je je drijfveren en dat van je team in kaart kan laten brengen? Of zoek je een procesbegeleider die je er bij kan helpen? Neem gerust contact met me op.
