Je kunt een kikker niet koken!
Ja, ik gebruik ze ook: de metaforen en de parabels. Best handig hoor om zaken eenvoudig en beeldend weer te geven tijdens een coaching of een procesbegeleidingssessie. En natuurlijk weten ook wij als organisatieadviseurs heus wel dat we daarmee de complexiteit echt niet in een keer kunnen duiden. Dat het wel wat ingewikkelder ligt, dan de eenvoudige metafoor of parabel voorstelt.
Maar toch… er zit vaak ook echt wel een boodschap in die klopt als een bus. Die je raakt. Waarvan je denkt “ja, dat klopt” of “ ja dat doe ik ook zo. En al zijn ze alleen maar leuk om te lezen, ook dan heeft het waarde. Juist in deze tijden van toenemende druk en onrust, zoeken veel mensen naar inspiratie.
Laatst zag ik een televisie reclame van een of andere bank. “Een kikker laat zich niet koken. Dit is een van de 5 dingen die ze je niet vertellen over de economie.” Uiteraard gebaseerd op de parabel van de gekookte kikker. Die ken je vast wel. Stop een kikker in een pan met heet water en hij springt er uit. Maar zet je een pan met koud water en de kikker op het vuur, dan blijft de kikker zitten en door de langzame verandering van temperatuur wordt de kikker langzaam gekookt en sterft.
Wijze lessen bevat die parabel. Bijvoorbeeld dat als je de geleidelijke veranderingen niet waarneemt, je langzaam gekookt wordt. Of de wereld verandert en wij doen niets.
Klopt als een bus. Of niet?
Ja en nee.. want een kikker laat zich niet koken! Stop een kikker en heet water en hij gaat meteen dood. Stop je een kikker in koud water, dan blijft hij niet zitten maar springt er direct uit. De parabel klopt blijkbaar niet (alhoewel ook daar de meningen over zijn verdeeld). Maar de boodschap klopt toch wel aardig.
Pas het maar eens toe op jezelf: we gaan pas veranderen als het pijn doet. Is dat snel, dan reageren we. Gaat dat heel langzaam en subtiel, dan merken we het niet en worden we vaak onderdeel van het systeem. Veranderingen gaan vaak anders of sneller dan je zelf in de gaten hebt. Toch zijn er genoeg mensen die ook de subtiele veranderingen snel zien en voelen en reageren. Eruit springen of juist blijven. Of ze er nu al lang in zitten of niet. Hoe dat kan? Dat is weer af te leiden van iemands drijfveren. Daar gebruiken we geen metafoor of parabel voor maar gewoon een instrument Profile Dynamics.
Moraal van dit verhaal: laat je inspireren maar denk ook na. Een model, metafoor of instrument helpen de werkelijkheid soms te zien. Maar je bent het zelf die het verschil kan maken.
Lees ook nog eens de parabel van de mexicaanse visser.
Ik had ooit het boek De gekookte kikker maar ben het kwijt (uitgeleend?!). Metaforen hebben mijn belangstelling.
Het zal allemaal niet kloppen, maar op zich kunnen de mensen zich wel inleven. In wezen is het ook de salami-tactiek vergelijking die hierop van toepassing is.